Reconstructie van ‘de andere mammoet’: een gigant!
2 min read
Een mammoet met een schouderhoogte van meer dan vier meter! Wie de reconstructie van de zuidelijke mammoet, door kunstenaar Jim van Dijk bekijkt, kan makkelijk denken dat de kunstenaar ‘een beetje uit de bocht is gevlogen’. Niets is minder waar. Anders dan de bekende wolharige mammoet, was de zuidelijke mammoet echt een gigant. Het dier ontstond vijf miljoen jaar terug op het Afrikaanse continent en verspreidde zich uiteindelijk tot in onze streken aan toe. De reconstructie die vanaf nu in museum Historylandin Hellevoetsluis te zien is, is wereldwijd de eerste reconstructie van dit spectaculaire dier.
Iconen
Mammoeten zijn de iconen van het ijstijdvak, het Pleistoceen. Dan hebben we vooral de wolharige mammoet in gedachten, die langharige olifant met de gekrulde slagtanden en een gemiddelde schouderhoogte van
ongeveer 270 cm. Aangepast aan het leven op de koude, droge en bijna boomloze mammoetsteppe. Het is bij het grote publiek nauwelijks bekend dat er nog andere mammoetsoorten geleefd hebben. De mammoeten, die ongeveer tienduizend jaar geleden van het wereldtoneel verdwenen, hebben een lange evolutie-geschiedenis. De eerste mammoeten waren veel groter dan de wolharige. Zij zijn ongeveer vijf miljoen jaren geleden ontstaan op het Afrikaanse continent. Door klimaatsveranderingen zijn de oer-mammoeten naar het noorden verdreven en uiteindelijk in Europa en Azië terecht gekomen. Omdat de eerste skeletdelen vandie mammoet, die ongeveer drie miljoen jaar geleden Europa binnentrok, in het zuiden van Europa (Italië) herkend werden en de veel jongere wolharige mammoet toen vooral uit het noorden van Europa (Duitsland) en arctisch Siberië bekend waren, beschreef de Italiaanse geleerde Filippo Nesti in 1825 deze soort als de voorloper van de wolharige mammoet als de “Mammoet uit het Zuiden”, de zuidelijke mammoet.
Uniek en spectaculair
Van de wolharige mammoet zijn al heel wat levensechte reconstructies vervaardigd die in diverse musea enparken in Europa, Azië en Noord-Amerika te bezichtigen zijn. Veel van die modellen zijn vervaardigd op basis
van gevonden skeletresten en soms ook van gemummificeerde kadavers uit de eeuwig bevroren ondergrond,de permafrost. We noemen dat de fossil record. Van de zuidelijke mammoeten zijn nog nooit levensechte
reconstructies gemaakt. Dat heeft verschillende redenen: deze mammoetsoort is weinig bekend en is ook aanzienlijk groter dan de wolharige mammoet. Een schouderhoogte, dat wil zeggen de hoogste punt van de
rug, dat gemeten wordt ter hoogte van het schouderblad, van ruim vier meter is geen uitzondering geweest! Zo’n enorm model is en uitdaging! Historyland, het historisch themapark in Hellevoetsluis, heeft paleo kunstenaar Jim van Dijk van Jim van Dijk Creations/Replica Wildlifeopdracht gegeven deze uitdaging aan te gaan. Onder begeleiding van mammoetexpert Dick Mol vanHistoryland heeft hij nu een levensechte replicagebouwd; een model gebaseerd op de fossiele resten van die zuidelijke mammoet die ook met regelmaat van de bodem van de Noordzee opgevist zijn en ook gevonden worden op de Maasvlakte. Een prehistorische olifant met een schouderhoogte van 420 cm!